Przygotowanie spotkania
„Co się stało z wycieczką?” – Julia nie rozumie, dlaczego jej koleżanka Anna ze szkoły partnerskiej tuż przed spotkaniem wykreśliła ten punkt z programu. Pomijając rezerwację w muzeum oraz zamówiony obiad w restauracji – co teraz powiedzieć młodzieży? Julii chodzą po głowie różne myśli. Program spotkania przygotowały wspólnie już wiele miesięcy temu, a ostatnie tygodnie poświęcone były omawianiu szczegółów. Po rozmowie z koleżanką okazuje się, że z zespołu organizacyjnego nieoczekiwanie odszedł kolega Anny, który odpowiadał za wycieczkę. A Anna, po przeanalizowaniu nakładu pracy, który musiałaby jeszcze włożyć w to zadanie i czasu, który pozostał do rozpoczęcia projektu, na własną rękę zdecydowała o zmianie w programie.
Każdy projekt wymiany polsko-niemieckiej ma swój niepowtarzalny przebieg. Program spotkania, a także koncepcje pedagogiczne, metody czy strategia antykryzysowa są ustalane z reguły wspólnie w międzynarodowym zespole organizacyjnym. Warto zaprosić także młodych ludzi do współdecydowania o programie, który powinien być zgodny z ich zainteresowaniami.
Mimo wspólnej pracy koncepcyjnej bardzo rzadko spotkanie przebiega całkowicie zgodnie z wcześniej ustalonym planem. Wymiana młodzieży jest bowiem doświadczeniem dziejącym się tu i teraz. Oznacza to, że w trakcie trwania projektu tworzą się nowe pomysły, a uczestnicy i uczestniczki zgłaszają na bieżąco swoje potrzeby. Warto mieć przy tym na uwadze możliwość pojawienia się odmiennych oczekiwań, wynikających z różnic indywidualnych czy kulturowych w grupie młodzieży. Ważne, by organizatorki i organizatorzy potrafili wyjść im naprzeciw, starając się dostosować program do zmieniających się okoliczności.
Jednym z lubianych i cieszących się dużą popularnością wśród młodzieży punktów programu jest przykładowo tzw. „wieczór integracyjny”. Jednak zastosowanie tej metody w nieprzemyślany sposób, zamiast scalać grupę oraz zbliżyć uczestniczki i uczestników do siebie, często prowadzi do podkreślenia różnic kulturowych między grupami młodzieży z Polski i Niemiec. Przedstawienie typowych dla danego państwa potraw czy cech narodowych w formie plakatów zatytułowanych „U nas w Polsce” / „U nas w Niemczech” lub potraw typowo polskich np. żurku, bigosu, pierogów przygotowanych przez grupę polską dla grupy niemieckiej, to najczęściej praktykowana formuła „wieczoru integracyjnego”. Jeśli zamierzamy zbliżyć uczestniczki i uczestników do siebie, warto zaplanować zajęcia
w mieszanych grupach. Grupy polsko-niemieckie mogą razem gotować, wspólnie szukać informacji o ciekawych miejscach w obu krajach, a następnie naprzemiennie prezentować wyniki swojej pracy. Podobieństwa możemy zaakcentować zadając pytanie o ulubione potrawy – zamiast o te typowe dla danego kraju – o ulubione postaci i osobowości, bez rozróżniania narodowości itd. Warto postawić w centrum uwagi to, co nas łączy, co lubimy, co nas interesuje czy fascynuje.
Analiza kalendarza to kolejny ważny aspekt w procesie przygotowywania projektu wymiany młodzieży. Pokaźna liczba świąt religijnych czy dni wolnych od pracy w obu krajach, jak też uroczystości i wydarzeń z życia stowarzyszenia, instytucji, organizacji czy szkoły powoduje, że pierwszym krokiem w planowaniu powinno być ustalenie wspólnego terminu spotkania. Nie może się on zbiegać w czasie z ważnymi dla uczestników i uczestniczek lub ich rodzin świętami czy uroczystościami, aby nie utrudniać im udziału w wymianie.
Niekorzystny jest również okres okołoświąteczny np. czterotygodniowy adwent w Polsce i niektórych regionach Niemiec oraz okres poprzedzający jakieś ważne wydarzenia. Planując projekt wymiany młodzieży warto zadbać o stworzenie listy z datami urodzin uczestniczek i uczestników. Rytuał wspólnego świętowania umożliwi przede wszystkim lepsze poznanie się w grupie, a ponadto wzbogaci spotkanie o cenny element poznawczy i międzykulturowy. Urodziny można bowiem celebrować na wiele różnych sposobów – młodzież sama pokaże, jak!
Materiały w języku polskim:
- S. Hauff, J. Szaflik-Homann, K. Waiditschka: Co za spotkanie! Aspekty polsko-niemieckiej wymiany młodzieży (PDF), PNWM, Warszawa/Poczdam 2018.
- J. Bojanowska, D. Frassek, A. Huminiak, N. Krasowska, M. Mrówczyńska, K. Narr, D. Soska, M. Teffel, E. Wieczorkowska, M. Zatylna: Pakiet startowy PNWM, cz. 0 (PDF), PNWM, Warszawa/Poczdam 2019.
- P. Ziółkowki: Poradnik dla organizatora, kierownika i wychowawcy placówki wypoczynku dzieci i młodzieży oraz kierownika wycieczki szkolnej (PDF), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2015.
- Arkusz planowania pracy zespołu (PDF).
- Koronawirus: aktualne informacje i oferta PNWM.
- Scenariusze wymiany online.