Informacja dla rodzin goszczących
Drodzy Rodzice!
Zgłosili Państwo chęć przyjęcia do swojego domu jednej młodej osoby z grupy partnerskiej, która przyjeżdża do naszego miasta na spotkanie młodzieży. Oznacza to przejęcie odpowiedzialność za swojego gościa tak samo, jak za własną córkę lub syna. Okazana gościnność pozwoli mu spędzić u Państwa miłe i niezapomniane chwile. Jako organizatorzy spotkania młodzieży pragniemy Państwu za to serdecznie podziękować.
Chcemy też przyczynić się do tego, by jego pobyt w rodzinie goszczącej przebiegał bezproblemowo, stając się dla wszystkich zainteresowanych przyjemnym i na długo zapamiętanym doświadczeniem. Wiemy jednak, że wyobrażenia na temat gościnności mogą być bardzo różne. Dlatego chcemy wskazać pewne różnice kulturowe, by mogli się Państwo dobrze przygotować na przyjęcie gościa i tym samym uniknąć niepotrzebnych nieporozumień albo nawet konfliktów.
Rola gościa/gospodarza
W Polce każdy gość jest bardzo ważny. Rodzina nieraz rezygnuje z części własnej przestrzeni, by udostępnić mu osobny pokój, bywa też tak, że jedno z rodziców bierze urlop na czas spotkania, by zawsze być w domu i opiekować się czy obsługiwać swojego gościa. Natomiast w Niemczech przyjęcie gościa do domu nie jest szczególnie wyjątkową sytuacją. Normalne życie rodzinne po prostu toczy się dalej, a gość staje się jego częścią. „Czuj się jak u siebie w domu!” – to słowa, które chyba najlepiej oddają niemieckie rozumienie gościnności. Może to także oznaczać na tyle silną integrację w ramach codziennej rutyny, że – przynajmniej przy dłuższych pobytach – od gościa będzie się oczekiwać partycypacji w domowych pracach, przez co będzie również mieć możliwość lepszego poznania autentycznego życia niemieckiej rodziny.
Posiłki
W Polsce zajmowanie się gośćmi i ich obsługiwanie jest traktowane jak zaszczyt. Często więc zmienia się codzienny jadłospis, by móc poczęstować gościa wyjątkowymi, charakterystycznymi dla swojego regionu, czasem bardzo drogimi potrawami. Gość jest stale czymś częstowany i obsługiwany. Puste talerze lub szklanki to dla polskich gospodarzy sytuacja nie do zaakceptowania, bo jeśli wszystko zostało zjedzone i wypite, to znak, że poczęstunek był zbyt ubogi, a gość jest nadal głodny albo spragniony. Z kolei niemiecka młodzież została najczęściej wychowana w przekonaniu, że zostawianie czegoś na talerzu jest niegrzeczne. Chcąc więc pokazać gospodarzom, że jedzenie smakowało, powinno się zjeść lub wypić wszystko, co znajduje się na talerzu, w filiżance lub szklance.
Tak więc jeśli gość z Polski znajdzie się w niemieckiej rodzinie, będzie oczekiwał, że gospodarze się nim zajmą. Jednocześnie będzie się wstydził o coś poprosić lub samemu wziąć to, na co ma ochotę.
A już przynieść sobie jakiś napój z lodówki, a tym bardziej wziąć coś do jedzenia, będzie dla niego rzeczą niemal niewyobrażalną i to nawet, jeżeli otrzyma wyraźne pozwolenie. Jeżeli więc w czasie powrotu polskiego gościa ze wspólnych zajęć grupowych nie będzie Państwa w domu, rolę gospodarza powinni pełnić Państwa syn lub córka. To oni muszą zaproponować gościowi coś do jedzenia i picia, nie tylko pytając, czy ma na coś ochotę, ale stawiając po prostu poczęstunek na stole. Zalecamy też, by jeżeli to tylko możliwe, codziennie planować co najmniej jeden posiłek z udziałem gościa i całej rodziny gospodarzy.
Kiedy „nie” znaczy nie
W Polsce na pytanie „Czy masz ochotę na…?“ grzeczność nakazuje najpierw odpowiedzieć, że „nie”. Zwykle nie oznacza to jednak odmowy, a raczej jest formą gry lub rytuału pomiędzy pytającym a odpowiadającym. Ten ostatni spodziewa się bowiem, że zostanie zapytany co najmniej jeszcze raz, a nawet że będzie namawiany. Dopiero gdy po drugim albo trzecim pytaniu odpowiedź nadal brzmi „nie”, wiadomo, że odpowiadający naprawdę ma na myśli odmowę. W Niemczech jest inaczej. Niemcy są bardzo bezpośredni we wzajemnej komunikacji i „nie” już za pierwszym razem z reguły oznacza odmowę. Niemiecki gość kilkakrotnie zapytany o to samo, może się poczuć rozdrażniony, ponieważ uzna, że nie jest traktowany poważnie. Jeżeli natomiast po pierwszym „nie” usłyszanym od polskiego gościa przebywającego w niemieckiej rodzinie, pytanie nie zostanie powtórzone, może się zdarzyć, że tak potraktowany gość z Polski pozostanie głodny i spragniony.
Upominki
Jeśli gość przywozi mały upominek dla gospodarzy, żeby podziękować za przyjęcie w ich domu, zawsze jest to miłym i uprzejmym gestem. Jednak przy wymianie młodzieży (obejmującej wizytę i rewizytę) z każdorazowym pobytem w rodzinie partnera, wskazane jest wcześniejsze uzgodnienie, jaką wartość powinny mieć wręczane sobie nawzajem prezenty. Pozwoli to uniknąć rywalizacji, w której każda ze stron będzie próbowała tę drugą przelicytować.
Przed wyjazdem gospodarze często przygotowują prowiant na drogę: jakiś napój, coś do jedzenia i ewentualnie trochę słodyczy, szczególnie jeśli odjeżdżającą grupę czeka długa podróż do domu. W niektórych polskich rodzinach obowiązuje ponadto zwyczaj, by odjeżdżającemu młodemu człowiekowi przekazać także upominek dla jego rodziny. W Niemczech takiej tradycji nie ma, dlatego, aby uniknąć niezręcznych sytuacji i rozczarowań, należy o tym porozmawiać przed rozpoczęciem spotkania.
Stereotypy i różnice indywidualne
Uogólnione opisy, które właśnie przedstawiliśmy powyżej, mogą z łatwością prowadzić do powstawania lub umacniania stereotypów na temat innej kultury. Dlatego chcielibyśmy jednocześnie zwrócić uwagę, że zarówno w Niemczech, jak i w Polsce mogą pojawić się ogromne różnice w podejściu do gościnności oraz w zachowaniu młodych ludzi i przyjmujących ich rodzin. Zaprezentowane powyżej opisy, oparte są na długoletnich doświadczeniach zebranych podczas wielu spotkań młodzieży i pokazują, jakie problemy najczęściej pojawiają się przy porozumiewaniu się i zachowaniu uczestników. Państwa doświadczenia mogą być zupełnie inne. Może jednak nasze porady okażą się pomocne przy budowaniu zrozumienia dla różnic kulturowych, a w przypadku symptomów ewentualnego konfliktu, ułatwią poszukiwanie dialogu i rozmowę o tym, co w kraju partnera jest uważane za normalne, stosowne i uprzejme, a co uchodzi za niewłaściwe. Życzymy Państwu przyjemnych chwil podczas wizyty zagranicznego gościa, a jeżeli będą Państwo potrzebowali pomocy, radzimy bezzwłocznie zwrócić się do osób odpowiedzialnych za przebieg wymiany.
Materiały w języku polskim:
- Niniejszy artykuł w postacie gotowego „Listu do rodziców” (PDF).